Cakera Teranjak: Punca, Simptom dan Pilihan Rawatan

Tulang belakang adalah bahagian penting dalam tubuh manusia. Ini kerana tulang belakang menyokong badan kita dan membantu mengekalkannya tegak.

Jika bukan kerana struktur yang disediakan oleh tulang belakang kepada kita, kita akan bergelut untuk melibatkan diri dalam aktiviti harian kita.

Apakah cakera teranjak?

Tulang belakang kita terdiri daripada vertebra, iaitu tulang yang disusun satu di atas yang lain, menghasilkan lajur. Di antara lajur tulang ini, terdapat cakera yang menyerap tekanan dan menghalang geseran pada tulang.

Walau bagaimanapun, terdapat kemungkinan bahawa cakera ini ditolak keluar dari kedudukan asalnya dan tisu itu menonjol keluar ke arah saraf sekeliling. Keadaan ini dikenali sebagai cakera teranjak, pecah, prolaps atau hernia.

Menurut Pusat Maklumat Bioteknologi Kebangsaan, kes cakera teranjak dilaporkan dalam kira-kira 5 hingga 20 kes bagi setiap 1,000 orang dewasa setiap tahun. Selain itu, masalah ini paling biasa berlaku pada orang dalam dekad ketiga hingga kelima kehidupan mereka, dengan nisbah lelaki kepada perempuan 2:1. (Sumber: NCBI)

Anggaran kelaziman cakera herniasi simptomatik tulang belakang lumbar adalah kira-kira 1 hingga 3 peratus pesakit. Kelaziman ini paling ketara dalam kalangan 30 hingga 50 tahun. Pesakit antara 25 hingga 55 tahun mempunyai kira-kira 95 peratus peluang untuk mengalami cakera hernia. (Sumber: NCBI)

Apakah punca cakera teranjak?

Cakera teranjak boleh disebabkan oleh pelbagai faktor, termasuk:

Haus dan lusuh cakera apabila usia seseorang boleh menyebabkan kemerosotan cakera dan kehilangan keanjalannya.
Melakukan senaman berat atau aktiviti fizikal.
Kecederaan akibat mengangkat objek besar dan berat atau mengangkat objek dengan cara yang salah.
Menjalani gaya hidup sedentari atau berat badan berlebihan.

Apakah tanda dan gejala cakera teranjak?

Berikut ialah beberapa tanda amaran cakera teranjak:

Sakit pinggang
Sakit di kaki, pinggul atau punggung
Kebas pada badan
Sakit leher
Sukar menggerakkan anggota badan
Kelemahan otot secara tiba-tiba
Ketidakupayaan untuk mengawal pergerakan usus
Kehilangan keseimbangan dan koordinasi
Kehilangan refleks kaki

Maka, sesetengah orang mungkin tidak pernah mengalami sebarang simtpom dan mungkin tidak tahu bahawa mereka mempunyai cakera teranjak.

Walau bagaimanapun, adalah disyorkan untuk berjumpa doktor sebaik sahaja anda merasa sakit atau melihat tanda-tanda awal cakera teranjak.

Apakah faktor risiko cakera teranjak?

Orang yang berisiko mengalami cakera teranjak termasuk:

Golongan yang mempunyai berat badan berlebihan
Golongan yang terlibat dalam pekerjaan yang menuntut fizikal
Golongan yang perlu kerap memandu
Golongan yang mempunyai gaya hidup yang tidak aktif
Golongan yang terlibat secara berlebihan dalam senaman seperti angkat berat, dll
Ahli sukan
Genetik

Bagaimanakah cakera teranjak didiagnosis?

Pakar ortopedik akan menilai terlebih dahulu punca kesakitan anda melalui pemeriksaan fizikal dan meminta butiran tentang sejarah perubatan pesakit dan simptom yang mereka hadapi. Untuk mengenal pasti kawasan yang terjejas di tulang belakang, doktor mungkin menggunakan imbasan pengimejan seperti:

X-ray
Imbasan CT
Imbasan MRI
Myelogram
Diskogram

Akhirnya, diagnosis anda akan ditentukan oleh maklumat yang dikumpul daripada ujian ini.

Apakah pilihan rawatan untuk cakera teranjak?

Pilihan rawatan untuk cakera teranjak terdiri daripada konservatif kepada pembedahan.

Doktor akan mencadangkan rawatan yang memenuhi keadaan pesakit. Sudah semestinya ia juga bergantung pada tahap ketidakselesaan, kesakitan dan tahap prolaps cakera anda.

Rawatan cakera teranjak tanpa pembedahan

Ubat: Rawatan bukan pembedahan utama untuk cakera teranjak ialah mengambil ubat. Doktor mungkin menetapkan ubat tahan sakit atau narkotik biasa untuk mengekalkan keselesaan semasa pesakit menjalani rawatan terapi.
Namun, bagi sesetengah orang, ubat anti-radang bukan steroid (NSAID) seperti ibuprofen mungkin bukan pilihan yang paling sesuai kerana sakitnya mungkin terlalu menyakitkan. Dalam kes sedemikian, doktor mungkin memberi ubat yang lebih kuat, seperti pelemas otot dan ubat sakit saraf.
Rehat dan kekal aktif: Bagi mereka yang mengalami kesakitan intensiti tinggi, adalah penting untuk mendapatkan rehat yang mencukupi. Walau bagaimanapun, adalah disyorkan untuk kekal aktif dan terlibat dalam aktiviti fizikal ringan sebaik sahaja seseorang mampu. Dengan tidak kekal aktif dan hanya menahan diri daripada semua aktiviti fizikal, pesakit boleh meningkatkan peluang lebih banyak kelemahan otot dan kekakuan pada sendi.
Aktiviti berintensiti rendah seperti berjalan kaki amat disyorkan. Selain itu, adalah dinasihatkan untuk berjumpa dengan ahli terapi fizikal dan mendaftar dalam program senaman yang meregangkan dan menguatkan bahagian belakang dan otot berdekatan.
Pemulihan di rumah: Pemulihan rumah seperti menggunakan pek ais atau tuala basah yang hangat pada kawasan yang sakit kadangkala boleh membantu.
Ubatan alternatif: Beberapa bentuk perubatan alternatif, seperti teknik kiropraktik, akupunktur dan urutan, boleh memainkan peranan dalam meredakan sakit belakang yang disebabkan oleh cakera teranjak.

Rawatan pembedahan untuk cakera teranjak

Apabila bercakap mengenai cakera teranjak, pembedahan bukanlah pilihan segera kerana kesakitan boleh dihilangkan dari masa ke masa dengan ubat-ubatan dan campur tangan terapi.

Setelah berkata demikian, jika gejala tidak bertambah baik walaupun telah mengambil rawatan dan pesakit mendapati kelemahan otot semakin teruk, doktor mungkin membincangkan pilihan pembedahan yang berpotensi.

Satu pilihan pembedahan ialah diskektomi, di mana bahagian cakera yang menonjol dikeluarkan untuk mengurangkan kesakitan dan tekanan yang dipaksa ke atas saraf. Doktor mungkin menggantikan cakera yang terjejas dengan cakera tiruan atau menggabungkan vertebra bersama-sama dalam kes cakera teranjak yang lebih teruk.

Berapa lama masa yang diambil untuk cakera teranjak pulih?

Walaupun setiap kes adalah berbeza dan setiap pesakit sembuh mengikut masanya sendiri, dianggarkan cakera teranjak itu akan sembuh dalam tempoh enam minggu. Jika kesakitan dan ketidakselesaan berterusan selepas enam minggu, anda perlu melawat doktor anda.

Apakah komplikasi sekiranya cakera teranjak tidak dirawat?

Jika tidak dirawat, cakera teranjak mungkin mempunyai beberapa kemungkinan akibat negatif pada kehidupan anda.

Terdapat kemungkinan cakera teranjak menyebabkan kerosakan saraf kekal. Ini kerana cakera teranjak boleh memotong dan menghentikan impuls saraf ke saraf cauda equina di kedua-dua bahagian bawah belakang dan kaki. Dalam senario kes yang lebih teruk, pesakit mungkin kehilangan keupayaan untuk menguruskan kawalan usus dan pundi kencing mereka.

Terdapat juga komplikasi jangka panjang yang dikenali sebagai anestesia pelana. Dalam hal ini, saraf dimampatkan oleh cakera teranjak, menyebabkan kehilangan sensasi di bahagian tertentu badan, seperti bahagian dalam paha, belakang kaki dan kawasan rektum.

Bagaimana untuk mengelakkan cakera teranjak?

Mengekalkan berat badan yang sihat dengan aktiviti fizikal dan senaman yang kerap adalah cara utama untuk mengurangkan kemungkinan cakera teranjak.

Di samping itu, mengekalkan postur yang baik membantu mengurangkan tekanan pada tulang belakang dan cakera.

Tambahan pula, berhati-hati semasa mengangkat objek berat dengan menggunakan teknik mengangkat yang selamat adalah dinasihatkan. Cuba bengkok dan mencangkung untuk mengangkat objek dan bukannya mengangkatnya sahaja.

Bagaimana untuk duduk dengan cakera teranjak?

Apabila duduk di atas kerusi, tulang belakang hendaklah disandarkan dengan kuat pada tempat duduk belakang kerusi. Kekalkan postur lurus dan elakkan membongkok pada setiap masa. Pastikan kaki rata di atas lantai dan lutut pada paras yang sama dengan pinggul.

Untuk menambah sokongan lagi, letakkan bantal atau kusyen kecil di antara lengkung belakang bawah anda dan kerusi. Jika seseorang dikehendaki duduk untuk jangka masa yang lama, adalah penting untuk berehat sekurang-kurangnya setiap setengah jam atau lebih.

Bagaimana untuk tidur dengan cakera teranjak?

Elakkan tidur mengiring kerana ini akan menegangkan leher, tetapi jika anda mesti tidur dalam keadaan sedemikian, letakkan bantal di bawah pinggul dan lutut. Dengan melakukan ini, anda boleh melegakan sebarang tekanan.

Alternatif lain ialah tidur mengiring dan letakkan bantal di antara lutut.

Daripada semua cara untuk tidur, kedudukan terbaik adalah di belakang anda. Bantal boleh diletakkan di bawah lutut dan bahagian bawah punggung untuk lebih keselesaan.

Buat tempahan janji temu di Hospital Pantai

Adalah penting untuk menjaga badan anda untuk mengelakkan cakera teranjak. Ini benar terutamanya jika anda mempunyai mana-mana faktor risiko yang dinyatakan sebelum ini dalam artikel.

Akan tetapi, jika anda mendapat diagnosis cakera teranjak, yakinlah bahawa gabungan terapi tertumpu ubat dan teknologi rawatan baharu boleh membantu kebanyakan orang kembali normal.

Jika anda atau orang tersayang mengalami kesakitan fizikal atau ketidakselesaan disebabkan kemungkinan gangguan ortopedik, jangan teragak-agak untuk hubungi kami untuk janji temu pada hari ini.

Hospital Pantai telah diiktiraf oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.