Kanser Tulang: Simptom, Faktor Risiko, Diagnosis, Rawatan

Tulang adalah rangka yang terdiri daripada tisu penghubung, iaitu sejenis tisu penyokong yang lembut. Tulang juga mengandungi kalsium dan mineral lain yang menguatkan strukturnya. Sel-sel tulang seperti osteoblas, osteoklas, dan osteosit terkandung dalam seluruh struktur ini.

Tulang penyokong termasuk tulang panjang pada lengan dan kaki. Sangkar rusuk melindungi organ-organ di dalam dada manakala tengkorak melindungi otak.

Hujung setiap tulang panjang diliputi rawan. Tendon menyambungkan sendi-sendi tulang panjang. Tendon dan rawan membentuk sendi-sendi yang membolehkan tulang bergerak antara satu sama lain tanpa bergeseran.

---

Apakah jenis-jenis kanser tulang?

Kanser tulang adalah sejenis kanser yang jarang ditemui dan berlaku apabila sel-sel tulang mula tumbuh di luar kawalan. Kanser tulang boleh dikelaskan kepada kanser tulang primer dan sekunder.

Kanser tulang primer bermula dalam sel-sel tulang. Doktor mungkin menggunakan istilah sarkoma tulang semasa berbincang tentang kanser tulang primer. Sarkoma adalah malignansi yang tumbuh dalam mana-mana tisu penghubung badan, termasuk tendon, otot, tisu berlemak, dan saluran darah.

Kanser tulang primer merangkumi:

1. Osteosarkoma
• Kanser tulang primer yang paling kerap berlaku pada remaja (10-19 tahun)
• Tapak di mana sarkoma biasa berlaku:
• Femur (tulang paha)
• Tibia (tulang kering atas)
• Tibia (tulang kering atas)
2. Sarkoma Ewing
• Tumor malignan tinggi yang dialami mereka berumur antara 10-20 tahun
• Biasanya menjejaskan tulang panjang seperti femur dan tibia
• Ia boleh juga menjejaskan pelvis dan kalkaneum (tulang tumit)
3. Kondrosarkoma
• Tumor malignan yang bermula dalam rawan
• Biasanya didapati pada orang dewasa yang berumur antara 30-60 tahun
• Jarang terjadi pada kanak-kanak
• Biasanya berlaku pada skapula, tulang rusuk dan pelvis

Kanser tulang sekunder adalah kanser yang merebak ke tulang dari bahagian badan yang lain.

Kanser tulang sekunder merangkumi:

1. Mieloma: sejenis kanser darah yang tumbuh dalam sel sumsum tulang
2. Kanser payudara
3. Kanser tiroid
4. Kanser prostat
5. Kanser paru-paru

---

Apakah faktor-faktor risiko bagi kanser tulang?

Meskipun punca sebenar kanser tulang masih belum diketahui, faktor-faktor risiko berikut akan menambah risiko anda untuk mengalaminya.

• Pernah menjalani radioterapi
• Masalah tulang: sesetengah penyakit tulang bukan kanser seperti penyakit Paget
• Masalah genetik: Sindrom Li-Fraumeni dan penyakit keturunan retinoblastoma
• Sejarah kanser tulang dalam keluarga

---

Apakah simptom bagi kanser tulang?

Simptom kanser tulang bergantung pada jenis, lokasi, dan saiz tumor. Kebanyakan simptom tidak ketara pada peringkat awal kanser.

Simptom bagi kanser tulang termasuk:

• Sakit dan bengkak pada tulang yang terjejas
• Sakit dan bengkak pada tulang yang terjejas
• Julat pergerakan berkurangan
• Kelesuan
• Fraktur akibat tulang lemah
• Demam
• Hilang berat badan tanpa sebab

---

Bagaimanakah kanser tulang didiagnosis?

Kanser tulang boleh menjadi agresif. Oleh itu, diagnosis dan rawatan awal amatlah penting. Untuk mendiagnosis kanser tulang, doktor anda akan menilaikan sejarah perubatan serta simptom anda, dan melakukan pemeriksaan fizikal. Ujian darah mungkin juga diperlukan.

1. X-ray dada

Biasanya, X-ray dada adalah ujian pertama yang dilakukan untuk mendiagnosis kanser tulang. X-ray memberi maklumat penting seperti tulang patah (fraktur), bengkak pada tulang atau tisu lembut di sekeliling tulang dan pertumbuhan tulang baharu yang boleh menandakan kehadiran kanser tulang.

2. Pengimejan resonans magnetik (MRI)

MRI dilakukan untuk menilaikan seluruh tulang yang terjejas.

3. Biopsi

Semasa biopsi tulang, sampel kecil tulang akan dikeluarkan dan dihantar ke makmal untuk diperiksa. Terdapat dua jenis biopsi tulang:

• Biopsi jarum teras
• Biopsi terbuka
4. Imbasan tulang

Imbasan tulang boleh memberikan lebih banyak maklumat tentang dalaman tulang berbanding dengan X-ray. Semasa imbasan tulang, sedikit bahan radioaktif akan disuntik ke dalam saluran darah. Bahagian tulang yang abnormal akan menyerap bahan itu lebih cepat daripada tulang yang normal, dan menunjukkan "tompok panas" pada imbasan.

5. Biopsi sumsum tulang

Jika anda didiagnosis dengan sarkoma Ewing, biopsi sumsum tulang mungkin dilakukan untuk menilaikan penyebaran kanser ke sumsum tulang (tisu di tengah-tengah tulang anda).

---

Apakah peringkat-peringkat kanser tulang?

Peringkat kanser dapat membantu menentukan tahap penyebaran kanser dan jenis rawatan yang terbaik.

Peringkat kanser tulang dikelaskan menurut sistem pemeringkatan Tumor, Nodus, Metastasis (TNM) berdasarkan jenis tumor.

Ia bermula daripada peringkat 0 ke IV (4), iaitu lebih tinggi peringkatnya, maka lebih jauh kanser telah merebak.

---

Bagaimana kanser tulang dirawat?

Pilihan rawatan untuk kanser tulang bergantung pada jenis kanser, kedudukan dan saiz tumor, serta peringkat kanser. Rawatan utama termasuk pembedahan, kemoterapi dan radioterapi.

Pembedahan dilakukan untuk membuang bahagian yang terjejas. Berikut adalah jenis-jenis pembedahan yang berbeza.

• Kemoterapi adalah rawatan kanser yang menggunakan ubat-ubatan poten untuk mematikan sel kanser.
• Kemoterapi boleh dilakukan:
• Sebelum pembedahan untuk mengecilkan saiz tumor
• Untuk melambatkan kadar penyebaran kanser
• Bersama dengan radioterapi
• Untuk mematikan baki sel kanser selepas pembedahan

• Radioterapi menggunakan radiasi bertenaga tinggi untuk mengecutkan tumor dan mematikan sel-sel kanser.
• Untuk melegakan simptom berkaitan dengan kanser tahap lanjut.
• Radioterapi bukan rawatan yang biasa digunakan untuk merawat semua jenis kanser tulang. Namun, radioterapi merupakan komponen rawatan yang penting untuk sarkoma Ewing.

---

Apakah prognosis bagi kanser tulang?

Prognosis bagi kanser tulang bergantung pada peringkat dan keterukan kanser itu. Pesakit kanser tulang peringkat awal mempunyai prognosis yang lebih baik berbanding pesakit peringkat lanjut.

Kadar hidup lima tahun bagi Osteosarkoma adalah setinggi 70% dengan pembedahan dan kemoterapi sokongan. Prognosis bagi sarkoma Ewing adalah kira-kira 30-40% dengan kemoterapi.

Kanser tulang boleh menyebabkan pelbagai komplikasi, termasuk fraktur. Oleh itu, penting untuk mengesan kanser tulang seawal yang mungkin dan memilih kaedah rawatan yang terbaik. Jika anda telah didiagnosis dengan kanser tulang, selalulah berjumpa dengan doktor anda.

---

Buat tempahan janji temu di Hospital Pantai

Pengesanan awal kanser tulang akan memudahkannya dirawat dengan rawatan yang berkesan dan sesuai. Pasukan ahli onkologi yang berdedikasi di Hospital Pantai sedia memberikan rundingan dan menyediakan pesakit dengan penjagaan dan bantuan terbaik dalam menyaring, mendiagnosis dan merawat kanser.

Hubungi kami untuk membuat janji temu hari ini jika anda mempunyai sebarang faktor risiko dan simptom di atas, atau apa-apa kebimbangan atau soalan tentang rawatan kanser.

Hospital Pantai telah diiktiraf oleh Persatuan Kualiti Kesihatan Malaysia (MSQH) atas komitmennya terhadap keselamatan pesakit dan kualiti perkhidmatan.

---

Rujukan

1. Persatuan Kanser Amerika (17 Jun 2021) Apa itu Kanser Tulang? Tersedia di https://www.cancer.org/cancer/bone-cancer/about/what-is-bone-cancer.html [Accessed 8 March 2022]
2. Persatuan Kanser Amerika (17 Jun 2021) Tanda dan Simptom bagi Kanser Tulang, Tersedia di https://www.cancer.org/cancer/bone-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-symptoms.html [Accessed 8 March 2022]
3. Jack E. Pullan; Saran Lotfollahzadeh (7 Januari 2022) Kanser Tulang Primer, Tersedia di https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560830/ [Accessed 8 March 2022]
4. Jason L. Ferguson, Sean P. Turner (15 Ogos 2018) Kanser Tulang: Diagnosis dan Prinsip Rawatan, Tersedia di https://www.aafp.org/afp/2018/0815/p205.html [Accessed 8 March 2022]
5. Talian Kesihatan (16 Februari 2022) Kanser Tulang: Jenis, Punca, Simptom dan Selebihnya, Tersedia di https://www.healthline.com/health/bone-cancer [Accessed 8 March 2022]
6. Penyelidikan Kanser UK. Kanser Tulang. Tersedia di: https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/bone-cancer [Accessed 22 June 2022]
7. Perkhidmatan Kesihatan Kebangsaan. Kanser Tulang. Tersedia di: https://www.nhs.uk/conditions/bone-cancer/symptoms/ [Accessed 22 June 2022]